هفته شانزدهم بارداری برای شما و فرزندتان بسیار حیاتی و در عین حال هفته ی جذابی است. رحم شما برآمده شده و باردار بودنتان کاملاً مشخص است. برخی از اعضای بدن کودکتان در این هفته کامل میشوند. این هفته به احتمال زیاد اولین حرکت کودکتان را تجربه کنید. با داشتن اطلاعات کافی، گذراندن این دوران برایتان راحتتر و بدون مشکلتر خواهد بود. ما در این مقاله سعی داریم شمارا با تغییرات بدن، خود مراقبتی های لازم و ضروری، عوارض و علائم این هفته و همچنین وضعیت کودکتان در هفته شانزدهم بارداری، آشنا کنیم.
تغییرات بدن و زندگی شما در هفته شانزدهم بارداری
شما اکنون در ماه چهارم و سه ماهه اول بارداریتان هستید. با رسیدن به انتهای ماه چهارم، تغییرات و پیشرفتهای چشمگیری را خواهید داشت. در این زمان، لگن شما نسبت به قبل پهنتر به نظر میرسد و بزرگی شکمتان محسوس میشود. لازم به ذکر است که میزان این برآمدگی بستگی به سایز شما و کودکتان دارد.
در این هفته ممکن است شما اولین حرکات کودکتان را احساس کنید. این حرکات که کوئیکینگ نامیده میشود مثل قلقلک و لرزش در شما احساس میشود. این تجربه بسیار برایتان خوشایند است و باعث میشود بیشتر با فرزندتان انس بگیرید. البته احتمال دارد برخی مادران تا ۱۸ الی ۲۰ هفتگی متوجه این حرکات نشوند.
ممکن است در این هفته میل جنسیتان افزایش پیدا کند. بهتر است نگرانیهایتان را در این زمینه با پزشک خود مطرح کنید.
هورمونهای بارداری باعث میشود که برخی از مناطق بدنتان تیره شوند. این حالت در اطراف نوک سینه، خالهای تیره، لک و ماهگرفتگی تیره بیشتر اتفاق میافتد. نگران نباشید زیرا بعد از تولد فرزندتان، این تیرگیها از بین خواهد رفت.
در این هفته، جریان خون بدنتان ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش پیدا میکند. ازاینرو رگهای روی سینهتان کاملاً مشخص میشود. همچنین به دلیل فعالیت غده سازنده شیر، سینهها متورم و حجیمشده و چند سایز بزرگتر میشوند. لباس مناسب از افتادگی سینهها در آینده جلوگیری میکند. سعی کنید از سینهبند راحت و بدون سیم و فنر استفاده کنید.
به دلیل افزایش جریان خون و تولید میزان زیادی از چربی توسط غدد پوست، پوست شما شفافتر و درخشانتر میشود. به این حالت در بانوان باردار، “درخشش بارداری” گفته میشود.
در هفته شانزدهم بارداری احتمال دارد ویارهای عجیب داشته باشید که کاملاً طبیعی است. درهرصورت اگر ویارتان خطر نداشته باشد مشکلی را به وجود نمیآورد. سعی کنید رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید.
تحولات جنین در هفته شانزدهم بارداری
در هفته شانزدهم بارداری، وزن کودک شما حدود ۱۰۰ گرم و قد او حدود ۱۱٫۵ سانتیمتر است. او اکنون بهاندازه یک میوه آووکادو است.
در این هفته سیستم گردش خون و سیستم مجاری ادراری، بهطور کامل وظایفشان را انجام میدهند. قلب او در هر دقیقه 150 تا 180 بار می زند و روزانه حدود ۲۵ تا 24 لیتر خون را به گردش درمیآورد که با رشد جنین این مقدار افزایش پیدا کرده و در اواخر دوران بارداری، به ۱۹۰ لیتر میرسد.
کودک شما از حالا تمرین نفس کشیدن را برای ادامهی زندگی در خارج از رحم، آغاز کرده است. در هنگام تنفس، دیافراگم پایین رفته و قفسه سینه جنین جلو میآید. کمتر از یک ثانیه زمان میبرد تا او یک تنفس را کامل کند. این حرکات تنفسی ممکن است منظم نباشند و این حالت کاملاً طبیعی است. او می تواند در ۱۶ تا ۲۴ هفتگی، ۸ ساعت از ۲۴ ساعت را به تنفس بپردازد. از هفتهی ۲۴، این میزان تنفس به ۳ ساعت در شبانهروز میرسد.
اکنون عضلات صورت و بدن جنین بهاندازه کافی رشد کرده است. او میتواند اخم کند، انگشتان دستش را سمت دهانش برده و آن را بمکد، بند ناف را بفشارد و حتی پاهای خود را در دست بگیرد.
در این هفته گوشهای جنین قادر به شنیدن صداهای خارج است. حتی تکرار برخی صداها باعث میشود که او بعد از تولد، آن صداها را بشناسد. همچنین او میتواند صدای قلب شمارا بشنود. شنیدن این صدا میتواند برای فرزندتان آرامشبخش باشد.
علائم و مراقبت های لازم در هفته شانزدهم بارداری
اسپاسم عضلانی
ترشح میزان زیادی از هورمون “ریلکسین” باعث شل شدن عضلات و رباطها میشود؛ درنتیجه تحرک مفاصل افزایشیافته و احتمال آسیبدیدگی وجود دارد. با رشد جنین، رباطهایی که رحم را حمایت میکنند کشیده میشود؛ ازاینرو ممکن است در صورت حرکت ناگهانی، اسپاسم یا درد خفیفی را در پهلوها احساس کنید.
با بزرگتر شدن جنین احساس درد و گرفتگی در ناحیهٔ پشت و پهلو بیشتر میشود که این درد ممکن است در یک سمت بدن بیشتر باشد. برای پیشگیری از بروز احتمالات دیگر، در صورت تشدید و یا تداوم درد، سریعاً با پزشک خود تماس بگرید.
تغییرات در پستانها
با آغاز فعالیت غدد شیری، پستانها شروع به بزرگ شدن میکنند. با بزرگتر شدن پستانها، پوست این ناحیه کشیده میشود و ایجاد خارش و حساسیت میکند.
با افزایش جریان خود در بدن مادر، رگهای پستان کاملاً از زیرپوست نمایان میشود. در این دوران نوک سینه بزرگتر و برجستهتر میشود و هاله ی تیرهی اطراف آن پررنگتر و بزرگتر از قبل میشود. برآمدگیهای مونتگومری که در اطراف نوک پستان وجود دارند نیز آشکارتر میشوند.
با تغییراتی که در این دوره در پستانها به وجود میآید، لازم است برای راحتی بیشتر از سوتینهای مناسب استفاده کنید. سوتینهای نخی و آزاد و بدون فنر، بهترین گزینه برای مادران باردار هستند. سوتینهایی که انتخاب میکنید سعی کنید کمی فضای آزاد داشته باشند زیرا در ماههای آینده، سایز سینههایتان بزرگتر خواهد شد.
نکاتی که باید در هفته شانزدهم بارداری بدانید
تغذیه در هفته شانزدهم بارداری
در این هفته، آهن یکی از اصلیترین و مهمترین مواد مغذی موردنیاز بدن شماست. همانطور که میدانید آهن نقش مهمی در تولید سلولهای قرمز خونی بدن شما دارد و بدن در صورت کمبود آهن، دچار کمخونی شده و منجر به خستگی و بیماریهای مختلف میشود. این ماده مغذی، هم در سبزیجات و هم در فراوردههای دامی یافت میشود. از منابع آهن میتوان به: گوشت قرمز (گاو، گوساله)، گوشت پرندگان، ماهی، مغزها(آجیل)، کشمش، زردآلوی خشک، جوانه گندم و آلو خشک اشاره کرد.
توجه داشته باشید که ویتامین C برای جذب هر چه بیشتر آهن، ضروری است. توصیه میکنیم در هر وعدهی غذایی به همراه غذایتان سبزیجات یا یک عدد میوهی سرشار از ویتامین C میل کنید. فلفل دلمهای قرمز و سبز، بروکلی و چغندر، کیوی، پرتقال، آناناس، گریپفروت، پاپایا، انبه و توتفرنگی از منابع مهم ویتامین C هستند.
لازم به ذکر است که نوشیدن چای باعث کاهش درصد آهن جذبشده میشود.
ورزش در هفته شانزدهم بارداری
توصیه میکنیم که نیم ساعت قبل از ورزش کردن، خوراکیها مفید و مغذی مثل: موز، آبپرتقال، تخممرغ، پنیر و … میل کنید تا انرژی کافی برای انجام فعالیتهای ورزشی داشته باشید.
به دلیل فشار آوردن جنین به ریهها در این هفته، ممکن است هنگام ورزش احساس تنگی نفس داشته باشید. در صورت تنگی نفس و سرگیجه استراحت کنید. ورزش یوگای بارداری تحت نظر مربی متخصص این ورزش، بهترین فعالیت برای مادران باردار است که علاوه بر حفظ اندام متناسب در این دوران، اثرات مفیدی در روحیه مادر به همراه دارد.
نگهداشتن حالت مناسب بدن در حین ورزش بسیار مهم است. سعی کنید صاف بایستید. زیرا بزرگ شدن رحم و سینهها و جلو افتادن مرکز ثقل بدن، باعث فشار آمدن به قوس کمر شما میشود.
تشخیص ناهنجاریهای جنین
بهمنظور اندازهگیری میزان تولید آلفا فتوپروتئین توسط جنین، لازم است تست MMS و MSAFP از مادران باردار در سه ماهه دوم دوران بارداری گرفته شود. انجام این تست برای مشاهده دقیق تمام اجزای بدن جنین در حال رشد در رحم مادر ضروری میباشد. در صورت غیرعادی بودن سطح ترشح آلفا فتوپروتئین، امکان مبتلا شدن جنین به سندرم داون و یا نقص لولههای عصبی مانند اسپینابیفیدا وجود دارد.
با مشاهده علائم در این تست، پزشک جهت اطمینان بیشتر، انجام آزمایشهایی مانند اولتراسوند و آمنیوسنتز را برایتان تجویز میکند.
تشخیص جنسیت در هفته شانزدهم بارداری
در آخر هفته شانزدهم دیگر انتظارها بهپایان میرسد. در این هفته دستگاه تناسلی جنین به رشد و تکامل کافی رسیده و شما میتوانید با انجام یک سونوگرافی ساده که نیاز به پر بودن مثانه هم نیست، از جنسیت کودک خود مطلع شوید.
اگر عجلهای ندارید و قصد صرفهجویی در امور مالی دارید، میتوانید دو هفتهی دیگر تا اسکن آنومالی جنین که یک سونوگرافی ضروری است، صبر کنید.
کلام آخر
در این هفته شما دیگر مثل قبل مشکل حالت تهوع و تکرر ادرار ندارید اما دچار اسپاسم ها و دردهای عضلانی خفیف میشوید.
سینهها در این هفته بیشترین تغییرات را خواهند داشت و شما بهعنوان مادر باردار باید با انتخاب سوتینهای مناسب بارداری، از این ناحیه محافظت کنید.
استفاده از مواد غذایی آهندار در برنامهی غذاییتان بسیار ضروری است. کمبود آهن در بدنتان ممکن است مشکلات جدی برایتان به وجود آورد.
در این هفته کودک شما تمرین نفس کشیدن را آغاز کرده و سیستم گردش خون و مجاری ادراری او به خوبی وظایفشان را انجام میدهند. او بهاندازه یک میوه گلابی است و تا پایان این هفته طول بدنش ۱۱٫۶ سانتیمتر و وزن او بین ۱۷۱-۱۰۰ گرم خواهد شد. اکنون انتظارتان برای تشخیص جنسیت جنین بهپایان رسیده و با انجام سونوگرافی از جنسیت کودک دلبندتان مطلع میشوید.